Via sacra Pszczyny ekonomia ? ekologia ? duchowość

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej
z udziałem Gości Zagranicznych nt. ?Via sacra śląskich miast - ekonomia - ekologia - duchowość jako forma edukacji. Udział Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. K. Miarki w Międzynarodowym projekcie PILGRIM?

W dniu 21 marca 2016 roku odbyła się w gościnnych murach Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. K. Miarki w Pszczynie, Międzynarodowa Konferencja dotyczącej projektu: Via sacra Pszczyny ekonomia ? ekologia ? duchowość jako forma edukacji, realizowanego założenia idei PILGRIM. W swoim haśle przewodnim ?Żyjąc świadomie ? budujesz przyszłość? łączy PILGRIM kształcenie dla zrównoważonego rozwoju z jego wymiarem religijno-etyczno-filozoficznym. Taka forma kształcenia skierowuje swoją uwagę na zabezpieczenie przyszłości poprzez zachęcenie do przemieniającego działania w teraźniejszości.

Organizatorami konferencji byli: Powiatowy Zespół Szkół nr 2 im. K. Miarki w Pszczynie i Ruch PILGRIM w Austrii.

Patronat honorowy projektu objęli:

  • Bundesrealgymnasium Purkersdorf w Austrii
  • Starostwo Powiatowe w Pszczynie
  • Urząd Miasta Pszczyna
  • Wydział Katechetyczny Kurii Metropolitarnej w Katowicach
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach: Wydział Teologiczny, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji
  • Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Czeladzi
  • Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie
  • Zakład Karny w Cieszynie

Na konferencję przybyli GOŚCIE:

  • Wicestarosta Powiatu Pszczyńskiego ? Krystian Szostak
  • Konsul Austrii REMBERT SCHLEICHER
  • Założyciel PILGRIMU ? dr Johann HISCH
  • Koordynator PILGRIM w Polsce i Austrii ? dr Piotr KUBIAK
  • Wybitny artysta, pisarz, współtwórca kwartalnika literackiego ?FA-art", współtwórca Radia eM, inicjatoror i pomysłodawca wielu wydarzeń kulturalnych i artystycznych, producent megawidowisk  Franciszek - wezwanie z Asyżu, Exodus, Peregrinus ? Piotr CZAKAŃSKI
  • Dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitarnej w Katowicach ? ks. dr Roman BUCHTA
  • Jego Magnificencja Rektor Wyższej Szkoły UNI-TERRA w Poznaniu ? dr Dariusz GRZYBEK
  • Naczelnik Wydziału Oświaty Powiatu Pszczyńskiego ? Krystyna ŚWIERKOT ? ŻMIJ
  • Dyrektor Zakładu Karnego w Cieszynie ? mjr Krzysztof SOJKA
  • Pracownicy Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Czeladzi ? Monika OSTROWSKA-CICHY, Agnieszka RYCHŁOWSKA-NIESPOREK
  • Rzecznik prasowy Zakładu Karnego w Cieszynie ? ppor. Tomasz GŁASEK
  • Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Studzienicach ? dr Halina NOCOŃ
  • Nauczyciel Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Studzienicach ? Joanna PŁAWECKA
  • Członek zarządu PILGRIM w Wiedniu ? Halina KOSELSKA-KUBIAK
  • Przedstawiciel Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ? dr Krzysztof SOSNA
  • Kustosz Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie ? Aleksander SPYRA
  • Dyrektor Ośrodka Matka Boża Różańcowa w Pszczynie ? Piotr Kowalski
  • Pracownik Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie Pracowni Zrównoważonego Rozwoju, Członek Zarządu Głównego Związku Górnośląskiego w Polsce, Właściciel Muzeum Regionalnego Kamojówka w Suszcu ? dr Waldemar SZENDERA
  • Proboszcz Parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piasku ? ks. dr Grzegorz STEPHAN
  • Dyrektor Pokazowej Zagrody Żubrów ? Grzegorz CZEMBOR
  • Przedstawiciel Pedagogicznej Biblioteki w Pszczynie ? Lucyna JABŁEKA
  • Działaczka ziemi bieruńsko-lędzińskiej, nauczyciel Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Bieruniu ? Grażyna PYKA
  • Kierownik Sekcji Oświaty Zdrowotnej Stacji Epidemiologicznej w Tychach ? Iwona PIEKORZ-KONIECZNY
  • Pracownik Sekcji Oświaty Zdrowotnej w Tychach ? Wioletta DAWCZYŃSKA

Pod wpływem zachodzących zmian kulturowych i obyczajowych rodzą się liczne pytania o współczesne wychowanie. W okresie intensywnych poszukiwań odpowiedzi na pytania dotyczące zmiany rozumienia roli zawodowej, a także zmiany modelu kształcenia i rozwoju zawodowego nauczycieli, proponuje się rozumienie uczenia się zawodu nauczycielskiego jako rozwoju do autonomii i zaangażowania, do mądrości i odpowiedzialności poprzez podejmowanie nowych, coraz trudniejszych zadań.

Konferencja naukowa głównie poświęcona była zagadnieniom idei PILGRIM, działalności skupiającej w sobie idee ekologii, ekonomii i socjalizacji, które łączy duchowość, w edukacji i procesie wychowania. Obecną koncepcją rozwoju jest idea oparta na filozofii rozwoju zrównoważonego. Dotyczy to również przekazu dziedzictwa kulturowego, ze względu na jego ponadregionalne znaczenie dla społeczeństwa i środowiska. Zrównoważony rozwój ma na celu trwałą jakość życia obecnych i przyszłych pokoleń, poprzez integrację oraz kształtowanie właściwych proporcji pomiędzy celami: duchowymi, ekonomicznymi, ekologicznymi, społecznymi, instytucjonalno-przestrzennymi. Problemy doby obecnej takie jak przemiany społeczno-gospodarcze oraz kulturowe, dotyczą również zachowania tożsamości i dziedzictwa kulturowego i powinny być przedmiotem szerokich dyskusji naukowych.

Konferencja była próbą zaproszenia do namysłu nad aktualnymi problemami teorii i praktyki kształcenia oraz innowacyjnej pracy nauczycieli. Dzięki głosom i doświadczeniom prelegentów, zaistniała w rozważaniach szkolna codzienność, z całą swoją różnorodnością i dynamiką.

Przedstawione w referatach treści umożliwiły sformułowanie wiele cennych uwag na temat kondycji współczesnej edukacji i wychowania przyszłych pokoleń, a towarzyszące jej ożywione dyskusje były wyrazem nie tylko dużego zainteresowania prezentowanymi zagadnieniami, lecz także stanowiły płaszczyznę wymiany doświadczeń polskich i zagranicznych przedstawicieli ośrodków naukowych oraz praktyków zajmujących się tą ważną tematyką.

Należy podkreślić że wszystkie wystąpienia charakteryzowały się ciekawymi ujęciami problematyki i starannością przygotowania oraz precyzją analityczną. Zarówno przedstawione referaty, jak i dyskusje prowadzone w trakcie obrad wskazywały na ważność podjętego zagadnienia.

Problematyka konferencji ze względu na jej profil treściowy, skoncentrowany na osobie nauczyciela i zróżnicowanych płaszczyznach jego funkcjonowania, adresowana była do przedstawicieli świata nauki (teoretyków, badaczy), zajmujących się przygotowaniem nauczycieli do optymalnego wypełniania roli zawodowej i wspierających go w osiąganiu coraz wyższych standardów profesjonalizmu. Adresatami tej naukowej wymiany myśli byli także przedstawiciele organów prowadzących szkoły, dyrektorzy placówek oświatowych, instytucji kulturalno-środowiskowych oraz teoretycy i praktycy, którzy mają na uwadze dobro nowatorskiego wychowania i kształcenia w idei PILGRIM.

Spotkanie stanowiło prezentację i podsumowanie poczynań podjętych w czasie realizacji projektu nt. Budowa ścieżki "Via sacra Pszczyny i okolic" jako forma edukacji katechetyczno-ekologicznej. Organizatorzy wyszli z założenia, iż specjalistyczne spotkanie przyczyni się do zacieśnienia współpracy naukowej różnych ośrodków. Wnikliwe rozważania pozwoliły wyprowadzić wniosek o konieczności poszukiwań nowych niekonwencjonalnych wzorców i teoretycznych podstaw dokonywania wyborów edukacyjnych.

Swoiste współbycie uczestników uroczystości przejawiało się zatem głównie w charakterze obrad w języku polskim oraz niemieckim. Moderatorami konferencji byli uczniowie Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. K. Miarki w Pszczynie, uczęszczający do klasy licealnej o innowacji ? pedagog społeczny, ubrani w ludowe stroje ziemi pszczyńskiej.

FRAGMENT wypowiedzi UCZNIÓW:

Człowiek jest osobą w sobie nie przez ?naturę?, lecz przez istotę ? nie tylko jako stworzenie duchowe, uczynione na obraz i podobieństwo Boże, ale jako podobieństwo Słowa, które stało się ciałem. Stając się człowiekiem, Chrystus obdarzył ludzi godnością i nieskończoną wartością.
Papież Jan Paweł II stwierdzał, że człowiek jako istota zarówno duchowa, jak i fizyczna jest zależny od kultury. Jego życie jest życiem osobowym, tzn. jest to życie DUCHOWO ? BIOLOGICZNO ? KULTUROWE.

Wartości mają sprzyjać integralnemu rozwojowi człowieka i wspólnoty. Należy podjąć na nowo wysiłek, by sobie poradzić z naturalną człowiekowi potrzebą akceptacji, czyli zakorzenienia i zadomowienia.

Kultura każdej społeczności to ludzie, którzy ją tworzą i którzy w niej uczestniczą. Miarą kultury jest wielkość człowieka; jego potencjał intelektualny i moralny. Człowiek spełnia się w działaniu, które staje się przyczynkiem do rozwoju osoby ludzkiej. Cel ostateczny człowieka to życie wieczne, ten nadprzyrodzony element zobowiązuje człowieka do jeszcze większej aktywności doczesnej.

Zrównoważony rozwój to w praktyce integracja pięciu ładów: środowiskowego (ekologicznego), gospodarczego, społecznego, przestrzennego oraz instytucjonalno-politycznego. To zintegrowanie ma doprowadzić do głównego celu, jakim jest utrzymanie życia na Ziemi i rozwój człowieka Ekorozwój jako globalna koncepcja działań ma zapewnić wszystkim krajom świata pokój, godziwy standard życia i ochronić przed zniszczeniem środowisko.

W związku z tym w połowie XX wieku zaczęły się rozwijać ruchy ekologiczne. Przybrały one na sile w drugiej połowie XX wieku. Powstały różne organizacje i stowarzyszenia ekologiczne, krajowe i zagraniczne. Główną przyczyną wszystkich zagrożeń środowiska jest sam człowiek.

Problem zaczyna pojawiać się wtedy, gdy ?kultura techniczna? zaczyna zawładać człowiekiem: gdy rzeczy zamiast służyć człowiekowi, człowieka podporządkowują sobie. Dochodzi do ?dehumanizacji? kultury, skażenia bazowego środowiska ludzkiego, w którym człowiek żyje, rozwija się i uczy poznawać siebie oraz otaczający go świat. Należy uświadomić sobie, że problem EKOLOGII nie można rozważać w oderwaniu od intelektualnej formacji człowieka i jego rozumienia rzeczywistości.

Głównym źródłem zanieczyszczenia środowiska naturalnego jest przede wszystkim ?zanieczyszczony w swym wnętrzu człowiek?. Bez ładu intelektualnego i moralnego nie ma ładu w działaniu. Należy nauczać współczesnego człowieka, jak być wolnym w poznaniu i wartościowaniu oraz jak osiągnąć pełnię wolności, która nie jest anarchią, a której wyrazem będzie umiejętność wyboru dobra i ?dobrowolnego? działania.

Świadomość historyczna, uświadamianie sobie wspólnego losu buduje tożsamość narodową. W Pszczynie nie wyeliminowano symboli religijnych, obserwuje się działania mające na celu nie tylko połączenie świeckich i religijnych symboli miasta, lecz przede wszystkim wyeksponowano je jako wzór tych mediów pamięci, które niosą przekaz o długich tradycjach miasta i związkach między przeszłością a teraźniejszością.

Poczucie świadomości narodowej wyraża się również w wyznawanych wartościach i wzorach zachowań. Młodzi ludzie wiedzą, że ich życie ma sens, o ile staje się darem bezinteresownym dla drugich". Dlatego młody uczeń powinien być zdolny podzielić się samym sobą - swoim czasem, siłami, talentami - dla dobra innych, powinien potrafić kochać. Ziemia, stworzona przez Boga, jest przestrzenią dla życia.

Dziękujemy za możliwość zaprezentowania naszej wizji szkolnego wolontariatu. Nasza działalność jest przyczynkiem do dalszych poczynań, które obiecujemy nadal kontynuować!

Konferencji towarzyszyła sesja plakatowa, przedstawiająca najważniejsze wartości idei PILGRIM ? duchowość, ekologię, ekonomię oraz wolontariat. Uczestnicy konferencji mogli również obejrzeć urozmaiconą wystawę prac plastycznych przygotowaną przez uczniów, ukazującą małe obiekty sakralne, krzyże i kapliczki przydrożne.

W tle, na ekranie multimedialnym wyświetlana była prezentacja poczynań wpisujących się w projekt, która szerzej została opisana w publikacji pt. ?Dziedzictwo kulturowe Pszczyny ? tradycja i tożsamość. Udział Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. K. Miarki w Międzynarodowym projekcie PILGRIM?, przygotowanej specjalnie na tę okazję, autorstwa Natalii Marii Ruman, koordynatora projektu, a którą Uczestnicy otrzymali przed rozpoczęciem konferencji.

Dopełnieniem naukowego wymiaru Konferencji stały się ponadto wybrane utwory muzyczne, podczas występów uczniów Szkoły, nawiązujące do tematyki idei PILGRIM oraz członków zespołu FOLKOWIANIE, podopiecznych Ośrodka Matka Boża Różańcowa w Starej Wsi. Zespół ten, występując w tradycyjnych strojach regionalnych, przedstawił wiązankę pieśni regionalnych. Niekonwencjonalne utwory muzyczne zachęciły Uczestników Konferencji do dalszych dyskusji i kontynuowania dobrego, wspólnie spędzonego dnia. Przyjazna atmosfera stanowiła niewątpliwy walor obrad.

Spotkanie rozpoczęło wystąpienie koordynatora projektu dr Natalii Marii Ruman, która zajęła się zagadnieniem prezentacji projektów pt.: Budowa ścieżki ?Via sacra Pszczyny i okolic? jako forma edukacji katechetyczno-ekologicznej oraz ?KLASA w AKCJI: Przybyłem ? Zobaczyłem ? Pomogłem (Veni, vidi, adiuvi)? na podstawie innowacji pedagogicznej w Liceum Ogólnokształcącym: pedagog społeczny; na przykładzie działalności koła pedagogicznego ?EduCatOr? (łac. educator ? pedagog; ECO-ekologiczny) oraz Koła Theatr(i)um ReANIMAtion [theatrum ? teatr; atrium ? główne pomieszczenie, przedsionek serca; anima ? dusza; theatrum reanimation ? teatr reanimacji] w Powiatowym Zespole Szkół nr 2 im. K. Miarki, wprowadzając słuchaczy w tematykę konferencji słowami:

Najserdeczniej witam Państwa na konferencji podsumowującej projekt PILGRIM w naszej szkole.

CZŁOWIEK jest osobą niepowtarzalną. Z Biblii wynika jasno, że człowiek został stworzony jako szczególna wartość wobec Boga. Jest i duchem i ciałem. Ten dwupodział człowieka, jest podziałem platońskim, który bardzo utrwalił się w kulturze.

Nasi uczniowie przedstawią Państwu nasze działania, które skupiały w sobie duchowość, ekologię, ekonomię oraz wolontariat.

Dziękuję za przybycie i zapraszam.

Następnie Szanownych Gości przywitała Dyrekcja Szkoły: Dyrektor - mgr inż. Piotr Cygan, Wicedyrektorzy: mgr inż. Mirosława Bienioszek, mgr Jarosław Kinalski, zwracając szczególną uwagę na miejsce i funkcje szkoły, Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. K. Miarki, która w swoim programie w szczególny sposób odwołuje się do wartości i jako jedyna na Śląsku, zdecydowała się na przynależność do ruchu PILGRIM, podejmując się wyzwania, by wychowanie ekologiczne uczniów złączyć z wychowaniem moralnym.

Powiatowy Zespół Szkół nr 2 im. Karola Miarki w Pszczynie to uznana placówka z wieloletnią tradycją. Rok 2015 był rokiem Jubileuszu 70-lecia jej funkcjonowania. W okresie tym szkoła przechodziła wiele zmian. Zawsze jednak mocno wiązała i wzmacniała więzi ze środowiskiem, a szczególnie daje się zauważyć proces integracji zadań szkoły z potrzebami najbliższego regionu. Szkoła inicjuje działalność związaną z poznawaniem i promocją dziedzictwa kulturowego. Nauczyciele i uczniowie podejmują się wielu działań, aby usprawnić funkcjonowanie szkoły i przyczynić się do jej rozwoju. Szkoła jako instytucja kształcąca i wychowująca wspólnie z rodzicami nowe pokolenie, ma do spełnienia ważne zadania ? wyrobienie u dorastającej młodzieży prawidłowych postaw moralnych, chrześcijańskich, obywatelskich i patriotycznych, znających swoją historię, przywiązanych do ważnych kulturowo, historycznie i przyrodniczo regionów, to zawiera Program Wychowawczy Szkoły.

Obecny stan szkoły nastawia optymistycznie zarówno jej uczniów, jak i pracowników. Nie obawiamy się wprowadzania programów autorskich i innowacji pedagogicznych czy organizacyjnych. Sprzyja to podejmowaniu przez szkołę zadań wynikających z potrzeby edukowania ku takim wartościom jak, tolerancja w wielokulturowości, odkrycie tożsamości w czasach globalizacji, promowaniu wartości rdzennych ? chrześcijańskich, które w naszym narodzie są od pokoleń, przypominaniu historii. Nasi uczniowie dzięki takim konkretnym działaniom mogą aktywnie i świadomie uczestniczyć w życiu społecznym. Taka działalność jest formą realizacji, kształtowania umiejętności intelektualnych, niezbędnych do krytycznej analizy rzeczywistości i rozszerzania postaw obywatelskich.

Powyższe działania Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. Karola Miarki w Pszczynie są przyczynkiem kolejnych, już zaplanowanych i tych, które zrodzą się jako pomysły w głowach i sercach, zarówno nauczycieli jak i uczniów!

Zaraz na wstępie, po słowie powitalnym wicestarosta Krystian Szostak, przedstawiciel Władz Powiatu Pszczyńskiego, wyraził wdzięczność, że w edukacji połączono pierwiastek metafizyczny, gdyż na łamach kart historii zniwelowanie duchowości doprowadziło do dehumanizacji społeczeństwa. A korzenie Europy były i są chrześcijańskie.

Następnie głos zabrał przedstawiciel, założyciel i Dyrektor Ruchu PILGRIM w Austrii - dr Johann HISCH. Po krótkiej prezentacji, w której zawarł najważniejsze wskazówki dotyczące prawidłowego funkcjonowania instytucji, a owe wskazówki to standardy życia publicznego, którymi miały być takie cechy jak: bezinteresowność, prawość, obiektywizm, odpowiedzialność, otwartość, uczciwość oraz dawanie przykładu oraz charakterystyce placówek, ukazał jak kształtuje się poczucie religijności i tożsamości społecznej. W referacie przedstawił słuchaczom ciągłość i ważność systemu wartości głoszonych przez PILGRIM, na tle dynamicznie zmieniającego się, ewoluującego systemu aksjologicznego charakterystycznego dla społeczeństw ponowoczesnych.

Natomiast Konsul Austrii REMBERT SCHLEICHER bacznie prześledził pojawiające się wątki oraz sposoby prezentowania rzeczywistości, sposoby kształtowania, przekazywania i utrwalania określonego daną kulturą obrazu świata między sacrum a profanum w edukacji wielokulturowej w powiązaniu z ideą PILGRIM. Transcendencja staje się przedmiotem intersubiektywnej interpretacji dokonywanej przez grupę innowatorów w zgodzie z autorytetami określonymi przez system wartości.

Dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii w Katowicach ? ks. dr Roman BUCHTA w zwięzłej, naukowej charakterystyce sakralności, zwrócił uwagę na jej ważność w życiu człowieka, stwierdzając, że życie emocjonalne, myślenie i działanie, najbardziej fundamentalne wybory i relacyjne odniesienie, które są istotnymi wymiarami człowieka, uczestniczą w jego duchowości. A wymiar relacyjny religijnego zaangażowania jest siłą nośną i organizującą dla pozostałych wymiarów.

Jego Magnificencja Rektor Wyższej Szkoły UNI-TERRA w Poznaniu - dr Dariusz GRZYBEK, podkreślił, że duchowość jest nie tylko zjawiskiem indywidualnym, ale jest zarazem włączeniem i uczestnictwem we wspólnocie lokalnej. Typ zmian zachodzących w środowisku wyjątkowo silnie oddziałuje na byt gatunków, które charakteryzują się silną postawą ekologiczną w jej szerokim spektrum.

W dalszej części obrad, zajmującej się problematyką proekologiczną połączoną z wartościami duchowymi swoje wystąpienia zaprezentowali:

  • ks. dr Krzysztof SOSNA przybliżył ważność aksjologii w życiu młodzieży ponadgimnazjalnej;
  • dr Waldemar SZENDERA poruszył tematykę Ekologicznej Encykliki Papieża Franciszka - zrozumieć i stosować!;
  • ppor. Tomasz GŁASEK ukazał jak idea PILGRIMU pomogła w resocjalizacji Osadzonych;
  • mgr Aleksander SPYRA podkreślił potrzebę zachowania dziedzictwa kulturowego na ziemi pszczyńskiej;
  • mgr Grażyna PYKA zajęła się zagadnieniem roli nauczyciela w nowatorskich rozwiązaniach w zakresie kształcenia i propagowania wartości wśród uczniów;
  • mgr Halina KOSELSKA-KUBIAK zwróciła uwagę na personalizm w edukacji i ważność budowania fundamentów dla pracy nauczyciela.

Z uwagi na skrótowy charakter niniejszego opracowania zostały przedstawione jedynie wybrane główne tezy wystąpień i został naszkicowany przebieg obrad w okrojonej formie.

Referenci interesująco przedstawiali przeszłość, teraźniejszość i przyszłość edukacji, skupiającej w sobie idee ekologii, ekonomii i socjalizacji, które łączy duchowość. Przedstawiano współpracę z Powiatowym Zespołem Szkół nr 2 im. K. Miarki w Pszczynie, nowe teorie, ciekawe spostrzeżenia, na duchowość, tematy proekologiczne oraz ważność zachowania tożsamości i dziedzictwa kulturowego. W ten sposób spotkały się różne poglądy na edukację z punktu widzenia wiedzy i doświadczeń różnych podmiotów, jak również nauczycieli i wykładowców. Po każdej prelekcji trwała ożywiona dyskusja związana z pożądanym kształtem edukacji. Należy mieć nadzieję, że taki wieloaspektowy namysł zaowocuje nowymi inspiracjami teoretyczno-praktycznymi.

Oficjalnego zakończenia konferencji dokonał Pan Dyrektor mgr inż. Piotr Cygan, który podziękował wszystkim przybyłym na Konferencję Gościom, prelegentom oraz słuchaczom, za przyjęcie zaproszenia i udział w konferencji, za liczne przybycie, obrady, za aktywne uczestnictwo, spotkania i rozmowy, umożliwiające pochylenie się nad sytuacją współczesnego szkolnictwa. Konferencja z uwagi na ciekawą formułę i kameralny charakter stanowiła znakomite forum dyskusji i wymiany poglądów. Stanowią one inspirację do dalszych przemyśleń i podejmowania tematów badawczych w zakresie sytuacji opracowywania programów wspierających działania edukacyjne zarówno nauczycieli, jak i uczniów wspierających ideę PILGRIM.

Założyciel oraz Dyrektor ruchu PILGRIM dr Johann Hisch uroczyście ogłosił, że Powiatowy Zespół Szkół nr 2 im. K. Miarki w Pszczynie jako pierwsza szkoła ponadgimnazjalna na Śląsku, otrzyma 14 czerwca 2016 roku w Siedzibie PILGRIM w Austrii Certyfikat przyjęcia szkoły do PILGRIM i zarazem koordynator projektu dr Natalia Maria Ruman stanie się AMBASADOREM. Ambasador PILGRIM to osoba opiekująca się nowymi instytucjami przystępującymi do PILGRIM.